Ήξερες ότι το 2023 ορίστηκε ως το Ευρωπαϊκό έτος δεξιοτήτων, δίνοντας έμφαση στα skills που χρειάζεται η αγορά εργασίας; Αν όχι, μάθε πως το όλο εγχείρημα υποστηρίζεται με πόρους που αγγίζουν τα 2,3 δις ευρώ(!) και χαρακτηρίστηκε από τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ,κ. Σχοινά, ως «επανάσταση δεξιοτήτων στην Ευρώπη»! Μάλιστα, κοινή θέληση αποτελεί το να μην αφήσει κανέναν πίσω αυτή η επανάσταση,αλλά να είναι συμπεριληπτική και δίκαιη. Είμαστε εδώ, λοιπόν, για να σου δώσουμε πληρέστερη εικόνα των δεξιοτήτων, γενικά, εστιάζοντας στις ήπιες δεξιότητες, τα soft skills.
# Τι είναι τα soft skills;
Τα Soft skills ή, στα ελληνικά, ήπιες δεξιότητες, αποτελούν κομμάτι της προσωπικότητας, του χαρακτήρα σου. Είναι στοιχεία που δε σχετίζονται αποκλειστικά με το επάγγελμα, αφού είναι ιδιότητες που τις έχουμε μαζί μας, όχι μόνο στον εργασιακό χώρο, αλλά και στη συνδιαλλαγή μας με άλλους ανθρώπους καθημερινά. Έχουν να κάνουν με τη στάση ζωής μας, την ιδιοσυγκρασία μας και, συνεπαγωγικά, με τον τρόπο συμπεριφοράς μας. Από τα παραπάνω αντιλαμβάνεσαι πως τα soft skills δεν μετρώνται όπως τα hard skills. Μπορούμε, ωστόσο, να σου δείξουμε ποιες είναι οι κυριότερες ήπιες δεξιότητες που καλό θα ήταν να αναπτύξεις και, φυσικά, να αναδείξεις στον εργασιακό χώρο. Έτοιμος/η;
# Πώς διακρίνουμε τα hard skills από τα soft skills;
Πριν δούμε ποιες είναι οι κυριότερες ήπιες δεξιότητες, πάμε πρώτα να μάθουμε να τις διαχωρίζουμε. Με τον όρο hard skills αναφερόμαστε σε εκείνες τις δεξιότητες που μπορείς να τις διδαχθείς, σχετίζονται άμεσα με το επάγγελμα και φυσικά, μπορούν εύκολα να “μετρηθούν”. Είναι για παράδειγμα, τα πτυχία, τα μεταπτυχιακά, αλλά και όποιου είδους κατάρτιση έχεις. Καταλαβαίνεις δηλαδή, ότι κανείς μας δε γεννιέται κατέχοντας κάποιο hard skill! Αυτό όμως, δεν ισχύει για τη δεύτερη, απαραίτητη κατηγορία των δεξιοτήτων που αναζητά πια η αγορά εργασίας, δηλαδή τα soft skills. Πάμε να τα γνωρίσουμε;
# Ποια είναι τα συχνότερα αναζητούμενα soft skills που ψάχνουν οι εργοδότες το 2024;
Αναζητώντας τα soft skills, συνειδητοποιεί κανείς πως χαρακτηρίζονται από εύρος και ποικιλία, μιας και έχουν να κάνουν με χαρακτήρες και συμπεριφορές. Τα κυριότερα είναι:
1. Presentation & Public Speaking
Οι επικοινωνιακές σου δεξιότητες θα παίξουν σπουδαίο ρόλο στη συνεργασία σου με τους άλλους. Πόσο καλός/ή ακροατής/τρια είσαι; Τι τεχνικές πειθούς κατέχεις και μπορείς με άνεση να αξιοποιείς; Πόσο μεταδοτικός/ή και άμεσος/η γίνεσαι, όταν οι συνθήκες το απαιτούν; Σε μια εποχή που τα μέσα επικοινωνίας έχουν γίνει κύριο μέρος της ζωής μας, η επικοινωνία αποτελεί πυρήνα και ζητούμενο για εποικοδομητικές συνεργασίες και εξέλιξη. Σου προτείνουμε να εξασκείς όσο περισσότερο μπορείς την τέχνη της δημόσιας ομιλίας, προκαλώντας τον εαυτό σου να βελτιώνεται διαρκώς.
2. Project & Program Management
Το project and program management χρειάζεται εξυπνάδα, ευελιξία και καλή επικοινωνία. Απαιτεί από εσένα να έχεις τον έλεγχο των καταστάσεων, χωρίς όμως να λειτουργείς προσωποκεντρικά. Κράτα ρυθμό, προσαρμόσου σε κάθε δυσκολία, διατήρησε τη ψυχραιμία σου και…το ΄χεις! Αντιμετώπισε τις καταστάσεις, όπως ένας μαέστρο την ορχήστρα του!
3. Negotiation skills
Λέγεται πως διαπραγματευόμαστε από τη στιγμή που γεννιόμαστε. Ακόμη και το παιδικό κλάμα αποτελεί τρόπο διεκδίκησης! Η αγορά εργασίας σού ζητά να μπορείς να διεκδικείς με επιχειρήματα προς όφελος της δουλειάς σου και, κατά συνέπεια, του εαυτού σου. Εξάσκησε αυτή τη δεξιότητα και δες τις επιτυχίες αλλά και την εμπιστοσύνη στον εαυτό σου να απογειώνονται! Κανείς δεν θα σε πάει εκεί που θες, αν δεν επιζητείς καθημερινά την επίτευξη των στόχων σου, με όρους που συμφέρουν! Ένα πολύ ευκολοδιάβαστο και εξαιρετικά πρακτικό βιβλίο για negotiation skills που σου προτείνουμε, είναι το “Never split the difference”.
4. Design Thinking
Τι είναι η σχεδιαστική σκέψη; Όπου κι αν ψάξεις, θα δεις πως όλοι εστιάζουν στον ανθρωποκεντρικό της χαρακτήρα. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Το να μπορείς με τη βοήθεια της τεχνολογίας να “χτίζεις” στρατηγικές και διαδικασίες προώθησης υπηρεσιών και προϊόντων με τέτοιο τρόπο,ώστε να καλύπτεις τις ανάγκες και τα “θέλω” κάθε ανθρώπου. Σαν σχεδιαστής/ τρια, καλείσαι να αξιοποιείς τα κατάλληλα μέσα και να διαχειρίζεσαι τα όποια ζητήματα προκύπτουν, πάντα με γνώμονα τον άνθρωπο. Πολύ ενδιαφέρον, δε βρίσκεις;
5. Leadership Skills
Το συγκεκριμένο skill θα παίξει σπουδαίο ρόλο στην εξέλιξή σου, όποιος κι αν είναι ο επαγγελματικός σου προσανατολισμός. Μάλιστα, το αναζητούν ιδιαίτερα οι εργοδότες, αφού τους ενδιαφέρει να έχουν στο δυναμικό τους άτομα που και επικοινωνούν άριστα με τους άλλους και προσαρμόζονται λειτουργώντας αποτελεσματικά σε κάθε συνθήκη! Πρόσεχε: έχω ηγετικές ικανότητες σημαίνει πως μπορώ να καθοδηγώ αλλά ταυτόχρονα και να καθοδηγούμαι από την ομάδα μου, χωρίς να λειτουργώ ατομοκεντρικά και επιβλητικά, αλλά επενδύοντας σε σχέσεις αλληλοσεβασμού με τους συνεργάτες μου!
6. Critical thinking
Πόσο καλός/ή είσαι στις «δεύτερες αναγνώσεις»; Η κριτική σκέψη σε οδηγεί στο να μη λειτουργείς παθητικά, αλλά να ελέγχεις, να φιλτράρεις και να διαχειρίζεσαι ωφέλιμα τις πληροφορίες που λαμβάνεις. Ο/Η εργαζόμενος/η με κριτική σκέψη μπορεί να υιοθετεί μόνο ό,τι τον/την εξελίσσει και τον/την βοηθά στο να είναι αποδοτικός/ή. Παράλληλα, μπορεί να ενεργεί με διορατικότητα, αφού μπορεί να «βλέπει» μακριά.
7. Adaptability
Πόσο ανεπτυγμένη είναι η προσαρμοστική σου νοημοσύνη (AQ); Το συγκεκριμένο skill σημαίνει να είσαι ευπροσάρμοστος/η σε κάθε αλλαγή, σε ιδέες, συνθήκες, προσδοκίες και δεδομένα που αλλάζουν. Ζούμε σε μια εποχή που όλα κινούνται γρήγορα και μεταβάλλονται απότομα. Can you keep up? Αν η απάντηση είναι ναι, τότε έχεις το κατάλληλο mindset για την αγορά εργασίας του 2024 και όχι μόνο!
8. Conflict Management
Οι συνεργασίες δεν είναι πάντα στρωμένες με.. ροδοπέταλα. Θα συνεργαστείς με διαφορετικές προσωπικότητες και είναι αναμενόμενο το να προκύψουν διαφωνίες ή και συγκρούσεις. Πώς τις διαχειρίζεσαι όμως; Το skill του conflict management σου δίνει την ικανότητα να διακρίνεις, να επιλύεις και να χειρίζεσαι τις δύσκολες στιγμές και τις συγκρούσεις, περιορίζοντας τις αρνητικές πτυχές. Παράλληλα, σε καθιστά ικανό/ή να αυξάνεις τις θετικές πτυχές, αφού “ουδέν κακόν αμιγές καλού”! Μέσα από τις αντικρουόμενες καταστάσεις, προκύπτει η πραγματική εξέλιξη!
9. Ενσυναίσθηση (Empathy)
Η συγκεκριμένη δεξιότητα σχετίζεται με τη συναισθηματική σου νοημοσύνη (EQ) και παρατηρούμε πως ολοένα και συχνότερα δίνεται έμφαση σε αυτήν. Αφορά το πώς, αλλά και το πόσο έχεις την ικανότητα διαχείρισης των συναισθημάτων σου, πόσο ψύχραιμα αντιμετωπίζεις απαιτητικές συγκυρίες ,καθώς και το πόσο συνδέεσαι συναισθηματικά με αυτές.
10. Ομαδικότητα (Teamwork- Collaboration)
Καίριο ζητούμενο σχεδόν κάθε εργοδότη αποτελεί το να συνεργάζονται ομαλά οι εργαζόμενοι, με στόχο το κοινό καλό. Το να μπορείς, λοιπόν, να ενταχθείς και να δουλέψεις ομαδικά είναι κρίσιμο για την εύρυθμη λειτουργία της ίδιας της ομάδας, αλλά και του εαυτού σου. Μη ξεχνάς πως ο πλουραλισμός και η ποικιλία φέρνουν τα ιδανικότερα αποτελέσματα.
11. Διαχείριση Χρόνου (Time Management)
Την πίεση του χρόνου την αισθανόμαστε όλοι μας στην καθημερινή, πόσο μάλλον στην επαγγελματική μας ζωή. Ένας εργαζόμενος, όμως, που αποδεικνύει πως μπορεί να δημιουργεί και να τηρεί το χρονοδιάγραμμα, που μπορεί να διαχειρίζεται τον φόρτο εργασίας βάσει προτεραιοποίησης του, αλλά και να αναθέτει αρμοδιότητες, είναι ήδη κερδισμένος.
12. Διάθεση για Μάθηση (Willingness to Learn)
Σε μια εποχή που όλα αλλάζουν ταχύτατα, το να έχεις ευρυγώνια αντίληψη της πραγματικότητας και να επιθυμείς να εξοικειώνεσαι με τις τρέχουσες εξελίξεις μαθαίνοντας διαρκώς,σε καθιστά, αυτόματα, αναπόσπαστο και σημαντικό μέλος της δουλειάς. Επένδυσε στη δια βίου μάθηση, στο upskilling και το reskilling σου και θα έχεις τα επιθυμητά αποτελέσματα!
#Πώς μπορείς να τονίσεις τα soft skills σου σε μια αναζήτηση εργασίας;
Πώς μπορείς στη σύντομη διάρκεια μιας συνέντευξης να τονίσεις τις ήπιες δεξιότητές σου και να κερδίσεις τις εντυπώσεις; Είμαστε εδώ, για να σου παρουσιάσουμε βήματα- κλειδιά που θα σταθούν αρωγοί στο εγχείρημά σου!
1. On time
Φρόντισε να είσαι συνεπής στην καθορισμένη ώρα της συνέντευξης, αποδεικνύοντας πως είσαι ακριβής και αξιόπιστος/η. Δείχνεις, παράλληλα, πως πραγματικά νοιάζεσαι για το επαγγελματικό σου μέλλον, κυνηγώντας τα όνειρά σου με προσήλωση!
2. Οπτική επαφή
Καθ’όλη τη διάρκεια της συνέντευξης- συζήτησης, κράτα την οπτική επαφή με τους συνδιαλεγομένους σου, ενώ παράλληλα φρόντισε να εκφράζεσαι τοποθετούμενος/η ξεκάθαρα και εμπεριστατωμένα (effective communication).
3. Ειλικρίνεια
Το να επιχειρήσεις να εξαπατήσεις- κοροϊδέψεις τον/την εργοδότη σου δεν αποτελεί έξυπνη επιλογή. Από τη μία, απευθύνεσαι σε έμπειρους στο αντικείμενό τους ανθρώπους που έχουν αντίληψη της κατάστασης. Από την άλλη, αν παρουσιάσεις αυτό που είσαι με χαλκευμένο τρόπο, ούτε εσύ θα είσαι ευτυχής στην εργασία σου, αφού θα απέχει από τις αληθινές σου επιθυμίες. Απάντησε, λοιπόν, ειλικρινά σε κάθε τους ερώτηση, αναδεικνύοντας την ακεραιότητά σου (integrity).
4. Active listening
Για να απαντήσεις σωστά, να καταλάβεις σε βάθος, αλλά και να σιγουρευτείς πως η θέση για την οποία περνάς από συνέντευξη είναι αυτό που θες και αξίζει το χρόνο σου, αποτελεί βασική προϋπόθεση το να ακούς σωστά! Ναι, καλά κατάλαβες. Ακούγοντας προσεκτικά τους συνομιλητές σου, σιγουρεύεσαι για το δικό σου όφελος. Ταυτόχρονα, όμως, υπογραμμίζεις την ήπια δεξιότητα της ενεργούς ακρόασης (active listening). Συμβουλή bonus; Προχώρησε σε περαιτέρω ερωτήσεις επεξήγησης πάνω στο θέμα (follow-up questions), δηλώνοντας “παρών-ούσα” στη συζήτηση!
#FAQs about soft skills!
Ποιες είναι οι συχνότερες ερωτήσεις – απορίες σχετικά με τις ήπιες δεξιότητες;
Πάμε να τις εντοπίσουμε και, φυσικά, να τις απαντήσουμε μία προς μία!
#Τα Soft skills είναι έμφυτα ή επίκτητα;
Τα soft skills χαρακτηρίζονται ως εγγενείς ικανότητες, μιας και, όπως προαναφέραμε, σχετίζονται με την προσωπικότητα και το χαρακτήρα του καθενός μας. Θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί πως είναι δύσκολο να διαμορφωθούν άλλες από εκείνες που ήδη κατέχει ένα άτομο. Λάθος! Οι εγγενείς μας ικανότητες, αυτές ,δηλαδή, που μας συνοδεύουν από τη φύση μας, μπορούν με δουλειά και εμπειρία να γίνουν δεξιότητες, ενώ ,παράλληλα, η θέληση ενός ατόμου να αποκτήσει κι άλλες ή να “αναβαθμίσει” αυτές που έχει, διαδραματίζει τον σημαντικότερο ρόλο. Αν προσεγγίσουμε το θέμα ηλικιακά, έχει παρατηρηθεί πως τα άτομα ηλικίας 20-25 ετών δυσκολεύονται να σχηματίσουν τα απαραίτητα soft skills, λόγω του ενθουσιασμού που τα διακρίνει. Από την άλλη, οι ηλικιακές ομάδες άνω των 40, έχουν σταθεροποιήσει τα στοιχεία του χαρακτήρα και δεν είναι τόσο “εύπλαστες”. Έτσι, το ιδανικό target group για την απόκτηση ήπιων δεξιοτήτων κινείται στο φάσμα των 25-35. Και πάλι, όμως, τα πάντα είναι υποκειμενικά, αφού όλα εξαρτώνται από τον τρόπο σκέψης και το μεράκι του ανθρώπου! Σε όποια ηλικία κι αν ανήκεις, μη σταματάς να καλλιεργείς τα ήδη υπάρχοντα soft skill σου, μιας και το reskilling και το upskilling είναι εξίσου σημαντικά, ώστε να μην περιορίζεσαι.
#Πώς μπορώ να αποκτήσω ή και να διατηρήσω - εξελίξω τα soft skills μου;
Διαπιστώθηκε πως σε όλη την Ευρώπη είτε δεν έχουμε το προσωπικό που χρειαζόμαστε σε κρίσιμους τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας, είτε, όπου έχουμε προσωπικό, αυτό δεν διαθέτει το επίπεδο δεξιοτήτων που απαιτεί η σύγχρονη τεχνολογική εξέλιξη, η μετάβαση, δηλαδή, προς την ψηφιακή και πράσινη οικονομία. Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό; Πώς θα αποκτήσεις, θα διατηρήσεις ή θα εξελίξεις τα soft skills σου;
1. Σεμινάρια
Συχνά πλέον διεξάγονται σεμινάρια και ημερίδες που στοχεύουν στην ανάπτυξη ήπιων δεξιοτήτων που περιλαμβάνουν τεχνικές διαχείρισης δύσκολων καταστάσεων και επικοινωνιακά tips. Αν, μάλιστα, έχεις την δυνατότητα να παρακολουθήσεις τα σεμινάρια από κοντά, μπορείς να αλληλεπιδράσεις και να μοιραστείς εμπειρίες και σκέψεις με τους συμμετέχοντες, αναπτύσσοντας ακόμη περισσότερο τη δεξιότητα επικοινωνίας.
Το αντικείμενο που σπούδασες σου δίνει την ευκαιρία πρακτικής άσκησης; Αν ναι, αξιοποίησέ τη στο έπακρο, αποκτώντας εμπειρία. Αν πάλι δεν έχει, μην επαναπαυτείς! Αναζήτησε αντίστοιχες εναλλακτικές, ακόμη και εκτός Ελλάδος και μη ξεχνάς να προγράμματα Erasmus, που θα διευρύνουν τους ορίζοντές σου, φέρνοντάς σε σε άμεση επαφή με διαφορετικές οπτικές και κουλτούρες.
3. Επικοινωνία
Συζήτα και ζήτα συμβουλές από συναδέλφους σου! Μάθε ποια soft skills χρειάζονται για το αντικείμενο που αγαπάς, ποια πιστεύουν πως ήδη έχεις, αλλά και πώς, κατά τη γνώμη τους και βάσει της εμπειρίας τους, μπορείς να τα αναδείξεις περαιτέρω. Παράλληλα, συνδέεσαι περισσότερο με τα άτομα του εργασιακού σου χώρου, οπότε δουλεύετε βασιζόμενοι στην ομαδικότητα.
4. Εθελοντισμός
Όντας εθελοντής/ντρια, γνωρίζεις κόσμο, δημιουργείς διαπροσωπικές σχέσεις, ανταλλάσσεις απόψεις και στάσεις ζωής, εμπλουτίζεις γνώσεις και βιώνεις μοναδικές εμπειρίες! Μαθαίνεις να αντιμετωπίζεις πρωτόγνωρες καταστάσεις, αλλά και να νοιάζεσαι για τους άλλους, απομακρυνόμενος/η από την αλλοτρίωση που μαστίζει τους καιρούς μας. Τι άλλο θες για να πειστείς πως ο εθελοντισμός θα σου προσδώσει στοιχεία για σχεδόν όλα τα soft skills; Ιδίως στον επαγγελματικό τομέα, τα οφέλη του εθελοντισμού είναι πολλαπλά. Βάλε τον εθελοντισμό στη ζωή σου και παρατήρησε τις αλλαγές στη συμπεριφορά σου άμεσα!
5. Career Coaching
Αν χρειάζεσαι επαγγελματική καθοδήγηση στην απόκτηση δεξιοτήτων, μη διστάσεις να ερευνήσεις και να απευθυνθείς στο κατάλληλο πρόσωπο. Μέσα από τις εμπεριστατωμένες του/της συμβουλές, θα διευκολυνθείς στο να ανακαλύψεις τις δεξιότητες που σου λείπουν και, ακόμη σημαντικότερο, να αναδείξεις αυτές που υπάρχουν ήδη σαν ιδιότητες της συμπεριφοράς σου. Σε ενημερώνουμε, βέβαια, πως υφίστανται tests επαγγελματικού προσανατολισμού, που σου παρέχουν πολλές επιλογές βάσει των δεξιοτήτων, αλλά και των ενδιαφερόντων σου. Υπάρχουν και εξειδικευμένες σελίδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που μπορείς να ακολουθείς και να είσαι μόνιμα ενημερωμένος για όσα χρειάζεται να έχεις!
6. Personal Branding
Αντιμετώπισε τον εαυτό σου σαν το μοναδικότερο και πολυτιμότερο προϊόν προς διαπραγμάτευση και προώθηση! Ο τρόπος που παρουσιάζεσαι μπορεί είτε να σε ευεργετήσει, είτε να σταθεί εμπόδιο στην κατάκτηση των ονείρων και των στόχων σου. Πέρα, λοιπόν, από τη συνδρομή άλλων στην απόκτηση και ανάδειξη των ήπιων δεξιοτήτων, θυμήσου πως απαιτείται και προσωπική δουλειά, με συνέπεια και επιμονή. Αργά και σταθερά, εντρύφησε στην αυτογνωσία, αρχικά, για να δεις με όσο γίνεται ξεκάθαρη οπτική ποια soft skills κατέχεις ήδη. Στη συνέχεια, ασχολήσου με το να τα αναδείξεις, ενώ παράλληλα εστιάζεις σε όσα δεν έχεις. Το βιογραφικό σου θα πρέπει να αναδεικνύει την αυθεντική σου εικόνα, το ίδιο και οι εντυπώσεις που αποκομίζουν από εσένα οι εργοδότες και οι συνεργάτες σου.
7. Εταιρικές Ακαδημίες
Οι εταιρείες του σήμερα που αναγνωρίζουν την ανάγκη απόκτησης και τριβής με τις ήπιες δεξιότητες, φροντίζουν να μυούν τους εργαζομένους τους σε αυτά. Αν, για παράδειγμα, πρόκειται να αναλάβεις τον τομέα των πωλήσεων ,θα σε αναλάβουν εξειδικευμένα άτομα ( line managers), εκπαιδεύοντάς σε πριν αρχίσεις να εργάζεσαι. Υπάρχει candidate experience και employee experience, ώστε να εισαχθείς ομαλά στο ύφος και τις απαιτήσεις του καθε ρόλου (το λεγόμενο onboarding process). Μη ξεχνάμε,από την άλλη, ότι πολλές εταιρείες επενδύουν σε international management training προγράμματα, στοχεύοντας στην εκπαίδευση δυναμικού, ικανού να εκπαιδεύσει άλλους εργαζομένους, με global διάθεση!
#Τα hard skills επηρεάζουν τα soft skills;
Hard skills ή soft skills; Δεν τίθεται τέτοιο δίλημμα! Οι δεξιότητες δεν λειτουργούν ανταγωνιστικά, αλλά συμπληρωματικά. Μάλιστα, αλληλεπιδρούν, αφού στην προσπάθειά σου να κατακτήσεις το στόχο ενός hard skill, μπορείς να αναπτύσσεις και τα soft skills. Για παράδειγμα, ενώ σπουδάζεις σε κάποιο πανεπιστήμιο για την απόκτηση πτυχίου (hard skill), γνωρίζεις τη σπουδαιότητα της ομαδικότητας (soft skill) με το να συμμετέχεις σε ομαδικές εργασίες ή case studies! Βλέπεις πώς γίνεται;
#Τι έμαθες μαζί μας;
Με το συγκεκριμένο οδηγό είμαστε σε θέση να σου αποδείξουμε πως όσο σημαντικές είναι οι σπουδές, η κατάρτιση και η εξειδίκευσή σου, άλλο τόσο είναι και οι ήπιες δεξιότητες, δηλαδή η νοοτροπία, η συμπεριφορά, ο χαρακτήρας σου! Άλλωστε, “Prove your soft skills and I’ ll believe you can learn almost any hard skill. Prove your list of hard skills for resumes and I’ ll know you can already do the job”. Επένδυσε στα skills σου!